IOF: Nedir, Ne Zaman Ödenir ve Nasıl Hesaplanır

Bu makale, belirli işlemler üzerinde bu verginin etkisini azaltma veya önleme konusunda pratik örnekler ve ipuçları sunarak bu konuları ayrıntılı olarak ele alacaktır.

İşlemler hakkında genel sorularınız varsa, deneyimsiz trader'lar için hazırladığımız kurslarımızla birçoğuna cevap bulabilirsiniz.

IOF nedir?

IOF (Portekizce'de Finansal İşlem Vergisi anlamına gelen kısaltma), finansal piyasaları kontrol etmek amacıyla Brezilya'da getirilmiştir ve hükümetin para politikasında önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Vergi, kredi, döviz, sigorta ve hatta yatırım gibi işlemlerden alınır. IOF, düzenleyici rolünün yanı sıra, hükümetin vergi gelirlerine de önemli katkı sağlamaktadır.

Uygulamada, IOF hem bireyleri hem de şirketleri etkiler. Yurtdışı seyahatleri için döviz satın almak gibi günlük işlemlerin yanı sıra yatırım çekimleri gibi daha karmaşık işlemlerde de uygulanır.

Bu nedenle, tüm Brezilyalılar için, hoş olmayan sürprizlerden kaçınmak ve mümkün olduğunca kişisel finansları üzerindeki yükünü azaltmak için, IOF'nin geniş kapsamlı uygulanabilirliğinde nasıl değişiklik gösterdiğini anlamak çok önemlidir.

IOF ve faiz aynı şey mi?

Brezilyalılar arasında sıkça sorulan bir soru, IOF ve faizin aynı şey olup olmadığıdır, çünkü her ikisi de genellikle kredi işlem raporlarında yer almaktadır. Cevap hayır. Faiz, para ödünç vermenin maliyetini, yani kredi sunan finans kuruluşuna ödenen tazminatı ifade eder.

IOF ise, bu tür işlemler üzerinden hükümet tarafından alınan bir vergidir. Kredi veren finans kurumuna ve gerçekleştirilen kredi işleminin türüne bağlı olan faizden farklı olarak, IOF oranları federal hükümet tarafından belirlenir ve uygulanabilirliği tüm finansal işlemlerde standartlaştırılmıştır.

Örneğin, kredi aldığınızda, finans kurumuna faiz, devlete ise IOF ödersiniz. Bu önemli bir ayrımdır, çünkü IOF birçok durumda işlemin nihai maliyetini önemli ölçüde artırabilir.

IOF ne zaman ödenir?

IOF, kredi işlemleri, döviz, sigorta ve yatırım çekme işlemlerini kapsayan geniş bir finansal işlem grubuna uygulanır. IOF'nin ne zaman ödeneceği, işlem türüne göre belirlenir. Örneğin kredilerde, vergi, kredi tutarı borçluya yatırıldığında ödenir. Döviz işlemlerinde, döviz alım veya satımında ödenir.

IOF'nin uygulanabilirliğinin daha yaygın örnekleri şunlardır:

• Kişisel ve maaştan kesilen krediler dahil olmak üzere krediler ve finansman;

• Uluslararası kredi/banka kartı işlemleri;

• Döviz alım satımı;

• Sigorta yaptırmak;

• Belirli türdeki yatırımların çekilmesi.

Uluslararası para transferleri: Aynı kişiye ait hesaplar arasındaki gönderimler ile farklı kişilere yapılan gönderimlerde uygulanan IOF oranı.

Döviz işlemlerinin en yaygın kullanım alanlarından biri, sınır ötesi para gönderme veya alma işlemleridir. IOF oranı, transferin aynı kişiye ait hesaplar arasında mı yoksa bir kişinin hesabından başka bir kişinin hesabına mı yapıldığına bağlıdır :

• Aynı kişiye ait hesaplar arasında yurt dışına yapılan transferler (kendinize para havale etme): IOF oranı %3,5'tir. Bu, kendi adınıza olan hesaplar arasında para transferi yaptığınızda, örneğin Brezilya'daki hesabınızdan yurtdışındaki hesabınıza para gönderdiğinizde geçerlidir.

• Farklı kişilerin hesabına yapılan transferler (başkasına havale): IOF %0,38 oranındadır. Bu, başka bir şahıs veya şirkete yurt dışına para gönderdiğinizde veya Brezilya'da başka bir kişiden para aldığınızda geçerlidir.

Uluslararası havalelerle ilgileniyorsanız, bu farklar önemlidir. Transferin amacına bağlı olarak, önceden planlama yaparak vergi maliyeti azaltılabilir.

IOF oranı nedir ve nasıl hesaplanır?

IOF oranı, farklı finansal işlem türlerine göre değişiklik gösterir. Bu oranın farklı durumlarda nasıl hesaplandığı ve işlemleri nasıl etkilediği aşağıda açıklanmaktadır.

Kredi işlemleri

• Bireyler %0,38 (sabit) + günlük %0,0082 öderler.

• Şirketler %0,38 (sabit) + günlük %0,0041 öderler.

Yukarıdaki örnekte, kredi toplamda 340,80 BRL tutarında IOF vergisini içerecektir.

Uluslararası kredi/banka kartı işlemleri

Kredi veya banka kartı ile yapılan uluslararası işlemler için IOF oranı %3,5'tir. Bu, yabancı para biriminde 1.000,00 BRL alış yaparsanız, ilave olarak 35,00 BRL IOF vergisi tahsil edileceği anlamına gelir.

Yabancı para biriminde ön ödemeli bir kart edinseniz bile %3,5’lik IOF oranının geçerli olduğunun da altını çizmek gerekir.

IOF'nin (kartlar ve döviz) aşamalı olarak kaldırılma takvimi

Brezilya hükümeti, IOF'yi uluslararası kart işlemlerinden ve devamında da tüm döviz işlemlerinden kademeli olarak kaldırıyor. İşte resmi takvim:

Hükümet, kart indirim programına ek olarak, 2029 yılına kadar tüm yabancı borsa işlemlerinde IOF'nin kaldırılmasını planladıklarını da duyurdu.

Döviz işlemleri

Döviz işlemleri de IOF'ye tabidir. Oran, işlem türüne göre değişiklik gösterir. Nakit olarak yabancı para birimi satın alırken, son zamanlarda yaşanan artış göz önüne alındığında, geçerli oran %3,5'tir.

Yukarıda belirtildiği gibi, ödeme kartı işlemleri için IOF oranı %3,5'tir. Bu değişken vergi oranı, uluslararası seyahatte mali planlamayı çok önemli kılar, çünkü IOF, paranın yurt dışında nasıl elde edildiğine veya kullanıldığına bağlı olarak seyahatin maliyetini önemli ölçüde etkileyebilir.

Sigorta

Sigorta üzerindeki IOF, poliçe türüne ve prim ödeyip ödemediğinize ya da yardım alıp almadığınıza göre değişiklik gösterir.

Bunların güncel rakamlar olduğu unutulmamalıdır. Bunlar, devam eden Brezilya vergi reformlarında yer alan KDV vergisi önerisine göre değişebilir.

IOF, sigorta poliçesi türüne ve prim ödüyor veya yardım alıyor olmanıza bağlı olarak farklı şekilde uygulanır.

Muafiyetler:

• Konut finansmanına bağlı ipotekle ilgili sigorta için IOF alınmaz.

• Bazı sosyal veya devlet tarafından zorunlu kılınan politikalar, azaltılmış veya sıfır IOF oranlarına uygun olabilir.

Pratik örnek: Eğer bir araba sigortası primi için %7,38 faizle BRL 1000 öderseniz, IOF tutarı BRL 73,80 olur. Daha sonra BRL 5000 tutarında bir talep ödemesi alırsanız, IOF BRL 19,00 (%0,38) olur.

Yatırımın hesaptan çekilmesi

IOF ayrıca, özellikle yatırım yapıldıktan sonraki 30 gün içinde gerçekleşen para çekmelerde uygulanabilir. Bu durumda, IOF, kazançlar üzerinden ilk gün %96 oranında uygulanır ve 30 günlük sürenin sonunda kademeli olarak %0'a düşer. Her günün değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Uygulanabilir oran zamanla kademeli olarak azalır (Brezilya'da bu, "tabela regressiva" olarak bilinir). Amaç, kısa vadeli yatırımların erken çekilmesini engellemektir. Örneğin, 15 gün sonra yatırımı geri çekerseniz, o tarihe kadar elde ettiğiniz kazançlar üzerinden %50 IOF oranı ödersiniz.

IOF, işlem türüne göre farklı şekilde uygulanır. Yeni uygulanacak oranlar şöyledir:

IOF vergisi ödemeden yatırım yapmanın yolları vardır. Varlık fonları, belirli alternatif varlıklar ve kripto paralar gibi yatırımlar IOF muafiyetindedir. Yani Brezilya'da tabela regressiva ile uğraşmadan yatırım yapmak mümkündür.

IOF nasıl hesaplanır?

IOF her zaman işlem tutarının Brezilya reali (BRL) cinsinden bir yüzdesi olarak tahsil edilir. Ana durumlara ve matematiğin nasıl işlediğine bir göz atalım.

1. Yurtdışında kredi kartı ile yapılan alışverişler

2. Nakit yabancı para birimi alımı

3. Uluslararası havaleler (farklı hesap sahibi)

Hesap özetlerinizde IOF'yi nasıl kontrol edebilirsiniz?

Gerçekte ne kadar IOF tahsil edildiğini doğrulamak önemlidir. Çoğu banka ve kredi kartı ekstresinde, vergi açıkça "IOF" kısaltması ve ardından vergi tutarı ile belirtilir.

• Banka havaleleri ve para transferleri: IOF genellikle transfer tutarının hemen altında ayrı bir borç olarak görünür.

• Kredi kartı ile yapılan alışverişler: Uluslararası işlemlerde, IOF yabancı para birimi ile yapılan alışverişlerin altında ayrı bir ücret olarak listelenir. BRL eşdeğeri olarak görüntülenir.

• Krediler ve finansman: IOF genellikle kredi parası ödendiğinde tahsil edilir. Genellikle "faiz"den ayrı olarak listelenir.

İpucu: Ekstrede küçük harflerle yazılmış tanıdık olmayan bir ücret fark ederseniz, "IOF" kısaltmasını arayın. Bu, banka ücreti değil, devlet vergisidir.

Örnek:

• Yurtdışında 100,00 USD karşılığında bir şey satın alırsınız, bu da 500,00 BRL'ye karşılık gelir.

• IOF, bu tutarın %3,5'i, yani 17,5 BRL'dir.

• Toplam ücret 517,50 BRL'dir.

IOF'nizi nasıl en aza indirirsiniz?

IOF zorunlu bir vergi olmasına rağmen, işlem türüne bağlı olarak bunu azaltmanın veya hatta tamamen önlemenin yolları vardır. Risk yönetimi için bazı ipuçları:

1. Yurtdışında doğru ödeme yöntemini seçin

• Kredi kartı kullanarak yapılan uluslararası alışverişler, en yüksek IOF oranını tetikler (şu an %3,5).

• Yabancı bir hesaba bağlı banka kartı veya yurt dışında doldurulmuş ön ödemeli kart daha ucuza gelebilir.

• Seyahate çıkmadan önce nakit olarak döviz satın almak genellikle daha ucuzdur (%3,5 IOF).

2. Uluslararası transferleri dikkatlice planlayın

• Başka bir kişiye veya şirkete para göndermek %0,38 oranında vergilendirilirken, yurtdışındaki kendi hesabınıza para göndermek %3,5 oranında vergilendirilir .

• Mümkün olduğunda, yapı transferleri %0,38 kategorisine girecek şekilde yapılır.

• Bankaları ve para transferi hizmetlerini karşılaştırın: bazı platformlar, IOF'yi telafi eden daha iyi döviz kurları veya daha düşük ücretler sunar.

3. IOF muafiyeti olan yatırımları seçin

• Hisse senedi fonları, hisse senetleri ve belirli alternatif varlıklar gibi bazı menkul kıymetler muaftır.

• Yatırımları 30 günden fazla tutmak, erken para çekme işlemlerinde regresif IOF'den kaçınmanızı sağlar.

4. Seyahat ederken hem kart hem de nakit para kullanın

• Yurtdışında sadece kredi kartına güvenmek seyahatleri önemli ölçüde daha pahalı hale getirebilir.

• Daha akıllıca bir yaklaşım, paranızın bir kısmını nakit olarak taşımak (%1,1 IOF) ve mümkün olduğunca kredi kartı yerine banka kartı veya havale kullanmaktır.<

5. Reformları takip edin

• Brezilya, 2029 yılına kadar döviz işlemleri üzerindeki IOF vergisini aşamalı olarak kaldırmayı planlıyor. Bilgi sahibi olmak, planlama yapmanıza ve tasarruf etmenize yardımcı olabilir.

IOF senaryo örnekleri

1. Gezgin Maria, Avrupa seyahati için 10.000 BRL biriktirmiştir.

• Hepsini kredi kartıyla öderse, %3,5 oranında IOF, yani 350 BRL öder.

• Döviz bürosunda nakit para satın alırsa, %1,1 oranında IOF, yani 110 BRL ödeyecektir.

• Her ikisini de yaparsa (5.000 BRL nakit + 5.000 BRL kart), IOF toplamı 274 BRL olur.

2. Borçlu João, 12 ay için 20.000 BRL tutarında bireysel kredi alır. IOF şu şekilde hesaplanır:

• Sabit IOF: %0,38 — 76 BRL.

• Günlük IOF: %0,0082 × 365 gün × 20.000 BRL ≈ 598 BRL.

• Toplam IOF ≈ 674 BRL + faiz.

Banka faizi öncesinde bile, IOF önemli ölçüde artmaktadır. Kredi seçeneklerini karşılaştırmak çok önemlidir.

3. Yatırımcı Ana, sabit getirili bir fona 50.000 BRL yatırıyor.

• Eğer parayı 10 gün sonra çekerse, kazançlar üzerinden alınan IOF getiri tutarının %66'sıdır. 500 BRL kazandıysa, IOF'si 330 BRL'dir.

• 31 gün beklerse, IOF'si 0 olacaktır.

30 günden fazla süreyle yatırılan paralar için sıfır IOF ödersiniz.

IOF'nin krediler üzerindeki etkisi nedir?

IOF, kredi işlemlerinin nihai maliyetinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Uzun vadeli işlemlerde, %0,0082 günlük oran (bireyler için) %0,38 sabit orana ek olarak sözleşme sonunda önemli bir toplam maliyet oluşturabilir.

Tüketiciler için, finansal kurumlar tarafından uygulanan faize ek olarak, IOF kredi almak için ödenecek toplam tutarı artırabilir. Bu nedenle, farklı kredi türlerinde sunulan koşulları karşılaştırmanız ve IOF’den muaf krediler ya da daha düşük faizli krediler gibi (faiz oranının IOF maliyetini dengelediği) daha düşük maliyetli alternatifler olup olmadığını kontrol etmeniz önemlidir.

IOF muafiyeti mümkün mü?

Brezilya, IOF oranlarını kademeli olarak düşürüyor, ancak bu indirimlerin zaman çizelgesi işlem türüne bağlıdır:

• Uluslararası kart ödemeleri (kredi, banka, ön ödemeli) için hükümet yıllık indirim programı oluşturmuştur. Vergi 2 Ocak 2028'e kadar %0'a düşecek.

• Yabancı para borsa işlemleri genelinde (nakit, havaleler, yatırımlar), daha geniş kapsamlı bir plan 2029 yılına kadar IOF'nin tamamen kaldırılmasını hedefliyor.

Bunlar iki ayrı önlemdir. Yurtdışında yapılan kart ödemeleri için geçerlidir. Diğeri ise tüm döviz işlemleri için geçerlidir. Her ikisi de 29 Temmuz 2022 tarihinde Diário Oficial da União'da ( Federal Resmi Gazete) yayınlanarak resmileştirilmiştir.

IOF oran çizelgesi

IOF oranlarının nasıl işlediğini daha iyi anlamak için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. Bu makalede ele alınan çeşitli finansal işlemler için geçerli olan ana oranları gösterir:

IOF hızlı başvuru tablosu

Yasal dayanak ve güncellemeler

• IOF kuralları ve indirim programı 29 Temmuz 2022 tarihinde ve ardından sonraki güncellemelerde Diário Oficial da União'da resmi olarak yayınlanmıştır.

• Bu makaledeki oranlar, 18 Eylül 2025 tarihi itibarıyla geçerli olan en son hükümet kılavuzunu yansıtmaktadır.

• Resmi referanslar için Maliye Bakanlığı yayınlarına ve Federal Gelir İdaresi (Receita Federal) duyurularına bakın.

Anahtar terimler

IOF (Imposto sobre Operações Financeiras): Brezilya'nın finansal işlemler vergisi. Kredi, borç, sigorta, yatırım, döviz ve uluslararası transferler için geçerlidir.

Aynı kişiye havale: Aynı isim altındaki hesaplar arasında yapılan uluslararası para transferi (örneğin, Brezilya'daki hesabınızdan yurtdışındaki kendi hesabınıza). %3,5 oranında vergilendirilir, üçüncü şahıslara yapılan transferlerden daha yüksektir.

Farklı kişilere havale: Farklı isimler altında bulunan hesaplar arasında yapılan uluslararası para transferi (örneğin, yurtdışındaki bir kişiye ödeme yapmak). %0,38 oranında vergilendirilir.

Tabela regressiva do IOF: İlk 30 gün içindeki yatırım çekimleri için azalan IOF takvimi. İlk gün kazançların %96'sından başlar ve 30. günden sonra %0'a ulaşana kadar her gün azalır.

CET (Custo Efetivo Total): Faiz, ücretler, sigorta ve IOF dahil olmak üzere bir kredinin veya finansmanın "Toplam Etkin Maliyeti". Bu metrik, borçlanmanın gerçek maliyetini gösterir

SSS

Hangi durumlarda finansal işlemlerden IOF alınır?

IOF, krediler, uluslararası alımlar, döviz, sigorta ve yatırım çekme dahil olmak üzere çeşitli işlemlerden alınır. Vergi, kredi verildiği veya yabancı para birimi satın alındığı anlar gibi özel durumlarda tahsil edilir.

Kredi işlemlerinde IOF nasıl hesaplanır?

Kredi işlemlerinde IOF hesaplaması, sözleşmenin toplam değeri üzerinden %0,95 sabit oran ile sözleşmenin süresine bağlı günlük oran içerir. Günlük oran, bireyler için %0,0082 ve şirketler için %0,0041'dir.

IOF muafiyeti mümkün mü?

Evet. IOF muafiyeti, araba kredileri veya uygun fiyatlı konut kredileri gibi belirli durumlar için geçerlidir. Ayrıca, 30 günden uzun süren yatırımlara IOF uygulanmaz, çünkü bu süreden uzun süreler için oran %0'dır.